04 Kwietnia 2024
Dzień marchewki Drukuj
W uprawie marchwi pojawiają się czasem pewne problemy, tudzież niespodzianki. Wszystko zależy od tego na jak dużą skalę. Tymi problemami są deformacje korzenia.
Marchew powinna rozwijać jeden prosty korzeń spichrzowy – dłuższy lub krótszy w zależności od odmiany. Przyczyn deformacji korzenia marchwi może być wiele, jak np.: ciężka i ubita gleba, przeszkody w glebie (kamienie), niedobór wody, zbyt duże dawki azotu, zbyt gęsty siew, chwasty, przesadzanie marchwi, wysiew marchwi z własnych lub starych nasion, dobór nieodpowiedniej odmiany, choroby – fitoplazmy oraz szkodniki – nicienie.
W uprawie marchwi zagrożeniem są różne rodzaje nicieni, m.in. guzaki, korzeniaki, długacze, niszczyki, krępaki, szpileczniki i inne. Największe obecnie szkody w Polsce powoduje guzak północny (Meloidogyne hapla), który m.in. może wywoływać objawy na korzeniach w postaci tzw. selerowatości marchwi (deformacja i pojaw tzw. brody korzeniowej) oraz palczastości korzenia. Rozwidlanie się korzenia spichrzowego mogą powodować także nicienie z rodzaju długaczy, które są jednymi z większych nicieni.
Nicienie mogą również wywoływać pojaw różnych narośli na korzeniu, niekoniecznie powodując jego rozwidlanie się, czego przykładem jest choćby żerowanie Meloidogyne chitwoodi.
Występowanie guzaka amerykańskiego (Meloidogyne chitwoodi) stwierdza się w Afryce (Mozambik, RPA), Ameryce (USA, Argentyna) i kilku krajach europejskich (Belgia, Francja, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Turcja). Guzak holenderski (Meloidogyne fallax) notowany jest w Europie (Belgia, Francja, Niemcy, Holandia, Szwecja, Szwajcaria i Wielka Brytania) oraz w Australii i Nowej Zelandii. Są to nicienie z rodziny Meloidogynidae. Osobniki młodociane i samce są robakowate i dorastają do 0,5 mm długości w przypadku osobników młodocianych i do 1 mm w przypadku samców. Samice są osiadłe, nieruchome, kształtu gruszkowatego, długości ok. 1 mm, barwy białej lub kremowej.
Na nadziemnych częściach roślin często nie widać żadnych objawów porażenia przez guzaki, jedynie przy licznym występowaniu szkodników może nastąpić stopniowa utrata turgoru przez rośliny i w konsekwencji ich więdnięcie i zamieranie. Na porażonych korzeniach często znajdują się wyrośla o średnicy zwykle kilku milimetrów, z których nie wyrastają korzenie boczne. Na korzeniach spichrzowych warzyw korzeniowych, np. marchwi spotyka się większe, poprzecznie ułożone wyrośla, długości 2-3 cm i szerokości kilku milimetrów.
Osobniki młodociane mogą rozprzestrzeniać się na niewielki dystans poszukując korzeni żywicieli. Na większą odległość szkodniki mogą rozprzestrzeniać się wraz z roślinami, zwłaszcza do sadzenia, a ponadto z bulwami ziemniaka, warzywami korzeniowymi, cebulami, oraz w glebie i podłożu wliczając w to towarzyszące materiałowi roślinnemu.
W Polsce gatunki Meloidogyne chitwoodi i Meloidogyne fallax podlegają obowiązkowi zwalczania.
Źródło: www.dionp.pl i http://piorin.gov.pl/files/userfiles/giorin/publikacje/ulotki/meloidogyne.pdf